Πώς θα καταλάβεις ότι έχεις μια «τοξική» σχέση;

Υπάρχουν φορές που ο φτερωτός θεός του Έρωτα στρέφει το τόξο του προς το μέρος σου, αλλά το βέλος του είναι δηλητηριώδες και όχι μεθυστικό όπως περίμενες… Ενώ όλα μοιάζουν να κυλούν όμορφα στην αρχή, ξαφνικά πιάνεις τον εαυτό σου να νιώθει ένα βάρος, μια ανεξήγητη πίεση, ένα σφίξιμο στο λαιμό. Κι όσο κι αν προσπαθείς να το αποφύγεις, να πείσεις τον εαυτό σου ότι είναι ιδέα σου, αυτό επιμένει. Μήπως το ένστικτό σου προσπαθεί να σου πει κάτι που εσύ δεν μπορείς -ή δεν θέλεις- να δεις; Μήπως ο άντρας που είναι δίπλα σου δεν σου προσφέρει τίποτα άλλο παρά μια… «τοξική» σχέση;

Τι σημαίνει «τοξική» σχέση; Είναι αυτή είναι που σου δηλητηριάζει τη ζωή αργά και σταθερά. Όταν ο σύντροφός σου είναι αρνητικός, σε κρίνει συνεχώς, γκρινιάζει ακατάπαυστα, είναι ανταγωνιστικός, μεμψιμοιρεί για τα πάντα και είναι εγωιστής. Αυτοί οι χαρακτήρες «τρέφονται» από τη δική σου ζωή -γιατί προφανώς η δική τους είναι ανύπαρκτη- και ξέρουν καλά πώς να σε χειραγωγήσουν. Έχουν κυριαρχικές τάσεις και θέλουν να βάζουν εκείνοι τους κανόνες και να κατευθύνουν το παιχνίδι.

Το σημαντικό για να απαλλαγείς από μια δηλητηριώδη σχέση είναι να αντιληφθείς εγκαίρως τα σημάδια. Μεγάλο ατού των τοξικών αντρών είναι ότι αρχικά είναι γοητευτικοί και ερωτεύσιμοι, γιατί θυμίζουν το αρχέγονο πρότυπο του «άντρα-κυνηγού». Αυτό σε κάνει να νομίζεις ότι είναι δυναμικός και μπορεί να σου προσφέρει ασφάλεια. Υποσυνείδητα πιστεύεις ότι μπορείς να τον εμπιστευτείς, όμως ο τοξικός άντρας χάνει το μέτρο γιατί νιώθει πως για να σε κερδίσει πρέπει να σε ελέγχει απόλυτα. Κι αυτό το καταφέρνει έχοντας ένα μοναδικό τρόπο να παραπαίει μεταξύ λογικής και παράνοιας, κάνοντάς σε συχνά να αμφισβητείς τον εαυτό σου.

Σίγουρα όλα θα ήταν πολύ πιο εύκολα αν είχε πάνω του προειδοποιητικό σήμα, όπως τα… απορρυπαντικά που αναγράφουν «προσοχή δηλητήριο-μακριά από παιδιά». Επειδή όμως αυτό δεν γίνεται, πρέπει μόνη σου να αναγνωρίσεις τα σημάδια. Μήπως κάθε φορά που συναντιέστε, αντί να λάμπει το πρόσωπό του, είναι μονίμως θυμωμένος και του φταίνε όλα; Mήπως σε κάνει να νιώθεις ενοχές επειδή εσύ είσαι ικανοποιημένη από τη ζωή σου, ενώ εκείνος όχι; Αισθάνεσαι θυμό ή εξάντληση μετά από κάθε ραντεβού μαζί του; Δεν εκφράζεις ελεύθερα τη γνώμη σου γιατί ποτέ δεν μπορείς να προβλέψεις την αντίδρασή του; Ζηλεύει όταν ασχολείσαι με οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτόν; Σε καταπιέζει είτε με φωνές και εκρήξεις είτε επιδιώκει να αποσπάσει την απόλυτη προσοχή σου μιλώντας σου διαρκώς για προβλήματα που  στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν, προσπαθώντας να σε κάνει να τον λυπηθείς; Σε κάνει να νιώθεις ανασφάλεια τονίζοντας συνεχώς τα αρνητικά σου; Όλα αυτά είναι στοιχεία ενός χειριστικού συντρόφου που θέλει να σε εγκλωβίσει σε μια σχέση έξω από την οποία θα νιώθεις ανήμπορη να σταθείς.

Όταν δεις αποστασιοποιημένα το πρόβλημα, μένει να αναρωτηθείς γιατί είσαι ακόμη εκεί. Ο τοξικός άνθρωπος δεν είναι απαραίτητα κακός χαρακτήρας και προφανώς υπάρχουν στιγμές που εμφανίζει το αγγελικό του πρόσωπο, γι’ αυτό και έχεις παραμείνει ακόμη στη σχέση. Αν πιστεύεις πως πρέπει να δώσεις μια ευκαιρία, το πρώτο που πρέπει να κάνεις είναι να του πεις με θάρρος πώς αισθάνεσαι όταν εκδηλώνει τις συγκεκριμένες αρνητικές συμπεριφορές. Να δηλώσεις ποιες είναι οι ανάγκες σου και τι σημαίνει για σένα υγιής σχέση (κάτι που απέχει πολύ από αυτό που έχετε). Οφείλεις να θέσεις όρια και να σταματήσεις να δικαιολογείς τη συμπεριφορά του επειδή μπορεί να μεγάλωσε σε προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον ή έχει περάσει δύσκολες καταστάσεις. Όσο κι αν λυπάσαι για εκείνον, αν τον νταντεύεις συνεχώς δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ.

Κι αν τελικά, παρά τις προσπάθειές σου, το πρόβλημα παραμένει -που είναι το πιθανότερο- όσο κι αν σου είναι δύσκολο (όπως είπαμε οι άνθρωποι αυτοί καταφέρνουν να δημιουργούν σχέσεις αλληλεξάρτησης), το μόνο που μένει είναι να απομακρυνθείς και να αποτοξινωθείς από εκείνον και τη νοσηρή σχέση σας. Γιατί αυτού του είδους οι καταστάσεις μοιάζουν με τραινάκι του λούνα παρκ που μια σε ανεβάζει στα ύψη και μια σε προσγειώνει απότομα. Σίγουρα είναι μια μεγάλη πρόκληση να προσπαθήσεις να αλλάξεις κάποιον ώστε να νιώσεις την ικανοποίηση ότι «μεταμορφώνεται» μονάχα για σένα. Όμως αυτό συνήθως είναι μια ψευδαίσθηση. Στην πραγματικότητα κανείς δεν αλλάζει αν δεν το πάρει ο ίδιος απόφαση. Το κακό είναι ότι στο τέλος, αντί να αλλάξει εκείνος, ίσως αλλοιωθείς εσύ. Δεν είναι καθόλου δύσκολο να επηρεαστείς από τον τρόπο που βλέπει εκείνος τα πράγματα και να χάσεις τον εαυτό σου. Και δεν αξίζει να επιτρέψεις σε κανένα να «ρουφήξει» τη ζωντάνια σου και να ζει παρασιτικά πάνω σου. Η σχέση είναι οξυγόνο, εξέλιξη και δημιουργία. Και μόνο έτσι έχει νόημα.

Η ζωή είναι στιγμές, άλλοτε δύσκολες και άλλοτε ευτυχισμένες. Και χρειάζεσαι έναν άνθρωπο που θα πολεμάτε τις πρώτες και θα απολαμβάνετε τις δεύτερες. Όχι κάποιον που σε κρατάει πίσω και δηλητηριάζει την ευτυχία σου. Μόλις σταθείς και πάλι στα δικά σου πόδια και νιώσεις ελεύθερη θα το καταλάβεις και δεν θα επιτρέψεις ξανά στον εαυτό σου να υποστεί «τοξικό σοκ» από κανέναν. Βαθιά ανάσα, λοιπόν, και βρες ξανά… εσένα.

Διάβασε εδώ: Κι ας ρωτάς ξανά γιατί, μη θυμώνεις για ένα χωρισμό.